Ανακαλύπτοντας εκ νέου ένα ξεχασμένο είδος
Με τα τελευταία δύο χρόνια να είναι αρκετά δύσκολα, οι άνθρωποι σε όλο τον πλανήτη που βρίσκονται σε αυτοαπομόνωση, στράφηκαν στη μουσική για παρηγοριά, όπως και εγώ. Με αυτόν τον τρόπο, δώθηκε μια ευκαιρία σε ένα είδος που ονομάζεται Lo-Fi, να ανακαλυφθεί εκ νέου. Συχνά αναφερόμενο ως “θεραπευτική μουσική”, θα δείτε πολλούς ανθρώπους στα σχόλια του YouTube ή σε άλλες διαδικτυακές συζητήσεις να διηγούνται ιστορίες για το πώς αυτό το είδος μουσικής “τους βοήθησε να ξεπεράσουν κάποιες δύσκολες στιγμές.” Αλλά για να τα κατανοήσουμε όλα αυτά, πρέπει πρώτα να καταλάβουμε τι ακριβώς είναι το Lo-Fi και πώς προσελκύει εκατομμύρια ακροατές.
Τι είναι η Lo-Fi μουσική;
Το “Lo-Fi” είναι συντομογραφία του “low fidelity”, ένας μουσικός όρος που αναφέρεται σε μια ηχογράφηση κακής ή ελαττωματικής ποιότητας, με θόρυβο στο παρασκήνιο ή λάθη στην εκτέλεση. Αυτές οι ελλείψεις ήταν αναπόφευκτο αποτέλεσμα του περιοριστικού εξοπλισμού οικιακής ηχογράφησης. Αντίθετα, η μουσική υψηλής πιστότητας περιλαμβάνει καθαρούς, ευκρινείς ήχους χωρίς ηχητικές παραμορφώσεις ή θόρυβο. Με άλλα λόγια, η μουσική Lo-Fi δίνει έμφαση στα πράγματα που η Hi-Fi μουσική συνήθως φιλτράρει.
Από πλευράς ποιότητας, το Lo-Fi μπορεί να εντοπιστεί σε όλα τα είδη μουσικής. Έχει ρίζες και ποιότητες της τζαζ, τη ροκ, το χιπ-χοπ, την ηλεκτρονική μουσική και τη σκηνή του chillwave. Συνδυάζει όλα αυτά τα στοιχεία με μια σπιτική μουσική αισθητική που επικεντρώνεται στις φτωχές και ελαττωματικές ιδιότητες του αναλογικού εξοπλισμού ηχογράφησης. Αυτή η συγχώνευση οδήγησε στη δημιουργία ενός μουσικού είδους που αποδείχθηκε υποδειγματικό ως μουσική υπόκρουση, είτε για να χαλαρώσετε, είτε για να εργαστείτε, είτε, τις περισσότερες φορές, κατά τη διάρκεια της μελέτης και της προσπάθειας συγκέντρωσης.
Η ανατομία της Lo-Fi μουσικής
Σήμερα, η μουσική Lo-Fi τείνει να αντιτίθεται σκόπιμα στον ίδιο της τον ορισμό, μετατοπίζοντας το στόχο της στο να προσφέρει κάτι που δεν προσφέρει η μουσική υψηλότερης πιστότητας. Εκτείνοντας σε διάφορα είδη και υιοθετώντας όλα αυτά τα διαφορετικά στοιχεία, είναι εύκολο να χαθεί κανείς στη μετάφραση. Παρ’ όλα αυτά, ορισμένα κύρια χαρακτηριστικά μπορούν εύκολα να εντοπιστούν.
- Drum Loops. Η πλειοψηφία του είδους αποτελείται από επαναλαμβανόμενα, αργά και groovy ρυθμούς. Αυτά τα δείγματα drums παράγονται είτε ηλεκτρονικά είτε μέσω ζωντανών ηχογραφήσεων, με τους παραγωγούς να προτιμούν το δεύτερο. Ο παλμός σας κάνει να κουνάτε ασυναίσθητα το κεφάλι σας στο ρυθμό, ενώ σας προτρέπει να κλείσετε τα μάτια σας. Δημιουργώντας τελικά τον ιδανικό ηχητικό υπόβαθρο για να χαλαρώσετε, να εργαστείτε ή να μελετήσετε.
- Jazz Chords. Η εξέλιξη των συγχορδιών είναι ένα άλλο χαρακτηριστικό. Κάτι που προφανώς δανείστηκε από τη μουσική τζαζ. Η ονειρική και χαλαρωτική φύση της εξέλιξης των συγχορδιών της τζαζ την κατέστησε θεμελιώδες στοιχείο του ήχου Lo-Fi. Ως αποτέλεσμα, αυτό το είδος μουσικής ανέπτυξε μια groovy, ρετρό ατμόσφαιρα που σε καθηλώνει στο ρυθμό της, ακόμα και αν την ακούς για πρώτη φορά.
- Samples. Παρόλο που το Lo-Fi είναι κυρίως ένα ορχηστρικό είδος μουσικής, πολλά κομμάτια ενσωματώνουν φωνητικά δείγματα και άλλα εφέ για να δημιουργήσουν κάτι νέο. Αυτό προήλθε κατά κάποιο τρόπο από το κίνημα boom-bap της χιπ-χοπ. Πολλά από τα φωνητικά δείγματα προέρχονται σκόπιμα από anime, ώστε να τονιστεί η σύνδεση μεταξύ των δύο. Επίσης, δείγματα όπως το διακριτό ξύσιμο δίσκου και το στατικό θόρυβο ενός παλιού βινυλίου, είναι ένας συνηθισμένος τρόπος για να μεταδοθεί η νοσταλγία που συνοδεύει τις αναλογικές ηχογραφήσεις.
Ιστορία της Lo-Fi μουσικής
Σε περίπτωση που εξακολουθείτε να αισθάνεστε αβέβαιοι για την απήχηση της Lo-Fi μουσικής, τότε θα ήταν καλύτερο να σας εξηγήσουμε πώς κατέληξε να είναι αυτό που είναι σήμερα. Το τελικό αποτέλεσμα ενός ήχου που προήλθε από τεχνικούς περιορισμούς και έγινε μια σκόπιμη νοσταλγική μουσική διάθεση. Έτσι, το να εξηγήσουμε από πού προήλθε το Lo-Fi και όχι τι είναι, ίσως είναι πιο κατανοητό.
Προέλευση
Παρά το γεγονός ότι η χρήση θορύβου στο υπόβαθρο, και η παραμόρφωση του ήχου είναι αρκετά συνηθισμένη στις μέρες μας, δεν ήταν μια σκόπιμη επιλογή στο παρελθόν. Η μουσική βιομηχανία ήταν αρκετά απρόσιτη για τους περισσότερους, πράγμα που σημαίνει ότι ο επαγγελματικός εξοπλισμός ηχογράφησης ήταν ακριβός και δυσπρόσιτος σε πολλούς μουσικούς. Ήταν αφότου έκαναν το ντεμπούτο τους τα ψηφιακά εργαστήρια ήχου (DAW), που οι μουσικοί άρχισαν να παράγουν τη δική τους μουσική στο σπίτι.
Ωστόσο, ακόμη και με την τεχνολογία που ήταν διαθέσιμη στο κοινό, καθώς ήταν συνήθως χαμηλότερης ποιότητας, σήμαινε ότι αυτές οι οικιακές ηχογραφήσεις θα έχουν τεχνικούς περιορισμούς. Όλα αυτά τα δείγματα που διακρίνονται και είναι περιζήτητα στη σύγχρονη Lo-Fi μουσική, δεν ήταν πάντα έτσι. Τότε, ήταν περισσότερο σαν αναπόφευκτα εμπόδια λόγω των περιορισμών της τεχνολογίας που ήταν προσβάσιμη.
Ένα από τα πρώτα συγκροτήματα που έγιναν ευρέως γνωστά χρησιμοποιώντας μόνο οικιακό εξοπλισμό ηχογράφησης, ήταν οι The Beach Boys, τη δεκαετία του ’60. Ο ήχος του Lo-Fi, όμως, εξαπλώθηκε σε όλα τα μουσικά είδη, με indie rock συγκροτήματα να κάνουν την εμφάνισή τους, όπως ο Beck. Ή καλλιτέχνες του χιπ-χοπ, όπως οι A Tribe Called Quest και οι Wu-Tang Clan. Μετά από αυτό, ο ήχος του είδους συνδέθηκε γρήγορα με την κουλτούρα του χιπ-χοπ.
Ενώ η οικιακή ηχογράφηση της χιπ-χοπ μουσικής αυξανόταν, ένα άλλο κομβικό κίνημα της χιπ-χοπ εμφανίστηκε. Ονομάστηκε “boom-bap” και αποτελούνταν από drum beats και επαναλαμβανόμενα δείγματα που προέρχονται από σύγχρονη, για την εποχή, μουσική. Χρησιμοποιώντας μια ποικιλία πραγματικά αντισυμβατικών ήχων, οι καλλιτέχνες έδιναν μια νοσταλγική αίσθηση των ερασιτεχνικών ραπ συνεδρίων και των σπιτικών πάρτι. Ο νομικός κόσμος των πνευματικών δικαιωμάτων της μουσικής όμως, κατέστησε αδύνατο για τους καλλιτέχνες να παίρνουν δείγματα από επαγγελματικά τραγούδια, κάνοντας έτσι τη σκηνή του boom-bap να περάσει σε φάση ασημαντότητας.
Αυτό συνέβαινε μέχρι που όλοι αυτοί οι ερασιτέχνες καλλιτέχνες συνειδητοποίησαν ότι μπορούσαν να παράγουν τα δικά τους beats, δείγματα και εφέ. Καθώς επίσης να τα κάνουν να ακούγονται σχεδόν πανομοιότυπα με αυτά που δειγματοληπτούσαν από την αρχή. Οι ίδιοι καλλιτέχνες άρχισαν να δημιουργούν δεκάδες βιβλιοθήκες που περιείχαν μουσικά δείγματα χωρίς δικαιώματα, τα οποία άλλοι μουσικοί μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν χωρίς το φόβο της παραβίασης των πνευματικών δικαιωμάτων. Ως εκ τούτου, γεννήθηκε η Lo-Fi μουσική, όπως είναι γνωστή σήμερα.
Η εξέλιξη της Lo-Fi μουσικής
Η πλειονότητα, αν όχι το σύνολο, της Lo-Fi μουσικής, είναι καθαρά ψηφιακή. Πράγμα που σημαίνει ότι δεν υπάρχουν CD ή φυσικοί δίσκοι. Δεν θα δείτε έναν Lo-Fi καλλιτέχνη να κάνει περιοδεία ή να παίζει ζωντανά, έτσι το συνεκτικό σύνολο υπάρχει σχεδόν εξ ολοκλήρου στο διαδίκτυο.
Αξιοσημείωτοι καλλιτέχνες Lo-Fi
Ένας από τους πρωτοπόρους της Lo-Fi hip-hop, ονόματι Nujabes, δημιούργησε τη δική του βιβλιοθήκη με αυτοδημιούργητα και νόμιμα δείγματα. Όπως προαναφέρθηκε, υπάρχει ένας ισχυρός δεσμός μεταξύ του Lo-Fi και των anime. Για το γεγονός αυτό, είναι επίσης “υπεύθυνος” ο Nujabes. Το 2004, έφτιαξε το soundtrack για μια δημοφιλή σειρά anime με τίτλο Samurai Champloo, το οποίο πρόσθεσε κάποια οπτικά στοιχεία στα κομμάτια και έκανε σαφή τη σύνδεση μεταξύ Lo-Fi και anime.
Άλλα, πιο πρόσφατα κανάλια της κοινότητας Lo-Fi έχουν αποκτήσει τεράστια δημοτικότητα τα τελευταία χρόνια στο YouTube, και μεταξύ αυτών είναι το ChilledCow (σήμερα Lofi Girl), το οποίο ξεκίνησε live streaming το 2015. Μέσα σε μόλις δύο χρόνια, το κανάλι έκανε streaming περίπου 13.000 ώρες, με 7 εκατομμύρια συνδρομητές. Τώρα, έχει ξεπεράσει το όριο των 10 εκατομμυρίων! Μερικά άλλα αξιοσημείωτα Lo-Fi ραδιοφωνικά κανάλια είναι το ChillHop Music, και το the bootleg boy 2.
Αύξηση της δημοτικότητας
Η τρέχουσα Lo-Fi μουσική είναι εύκολο και προσιτό να παραχθεί, ενώ είναι επίσης εύκολο να βρεθεί και να μοιραστεί με ολόκληρη την κοινότητα. Τελικά, παρουσιάζοντας στην Lo-Fi την ευκαιρία να ευδοκιμήσει στο YouTube. Πολλοί δημιουργοί άρχισαν να δημιουργούν συλλογές Lo-Fi κομματιών και όταν έγινε εφικτή η ζωντανή μετάδοση στο YouTube, αυτές οι ατελείωτες λίστες αναπαραγωγής έπαιζαν 24 ώρες το 24ωρο.
Από το πουθενά, εμφανίστηκαν στο YouTube σωροί από Lo-Fi hip-hop ραδιοφωνικές αναμεταδόσεις. Το καθένα, με τη δική του αισθητική και νοσταλγική ατμόσφαιρα, προσφέρει την καλύτερη μουσική υπόκρουση για κάθε είδους δραστηριότητα. Από τη μελέτη μέχρι το gaming και τη χαλάρωση ή την άσκηση. Όλοι αυτοί οι διαφορετικοί λόγοι δείχνουν ότι οι άνθρωποι αναζητούν μουσική που τους επιτρέπει να αποβάλλουν με θετικό τρόπο το στρές.
Η Lo-Fi είναι μουσική για να σκέφτεσαι, καθώς με την ελλείψει των “φωνητικών”, εμφανίζονται οι σκέψεις μας. Έτσι βλέπει ο Fat Jon (γνωστός και ως Ample Soul Physician), μια καθοριστική φιγούρα του Lo-Fi hip-hop, αλλά και παραγωγός hip-hop, γιατί αυτή η μουσική είναι ιδανική για να συγκεντρωθούν οι άνθρωποι ενώ μελετούν ή εργάζονται. Με την έλλειψη όλων των επιπλέον ηχητικών πληροφοριών που έχει συνήθως η Hi-Fi μουσική, επιτρέπει στους ακροατές να συντονίζονται με τη μουσική χωρίς να αποσπάται εντελώς η προσοχή τους από αυτήν.
Τι κάνει τη Lo-Fi να ξεχωρίζει
Συνδυάζοντας όλα αυτά με νοσταλγικούς, οικείους ήχους και εικόνες, δημιουργείται το ιδανικό περιβάλλον για συγκέντρωση και παραγωγικότητα. Τέτοια σκόπιμα τεχνικά ελαττώματα μη λυρικής μουσικής γεμάτης με θόρυβο και παραμόρφωση στο παρασκήνιο, μπορούν να προκαλέσουν τον εγκέφαλο και να βοηθήσουν τους ακροατές να συγκεντρωθούν και να ανακαλέσουν πράγματα καλύτερα, όπως δείχνει μελέτη του Πανεπιστημίου της Μανίλα το 2019. Άλλα πλεονεκτήματα της Lo-Fi μουσικής είναι το μειωμένο άγχος, τα επανορθωτικά αποτελέσματα και η ανεβασμένη διάθεση.
Επιπλέον, η μουσική Lo-Fi έχει απήχηση στους ανθρώπους επειδή τους παρακινεί να είναι πιο παραγωγικοί και να αποδίδουν καλύτερα σε προσωπικά έργα. Από τη στιγμή που φαίνεται η πρόοδος και η βελτίωση όταν αγωνιζόμαστε στις επιδιώξεις μας, παίρνουμε κίνητρο για να κυνηγήσουμε τα όνειρά μας με ακόμη μεγαλύτερη αφοσίωση και πάθος.
Τέλος, η σύγχρονη Lo-Fi με την αύρα και την ανακουφιστική της ατμόσφαιρα μεταφέρει στο κοινό μια αίσθηση που είναι χαλαρωτική και θελκτική. Έτσι, ακόμη και αν κάποιος ακούει Lo-Fi για πρώτη φορά, όποιο και αν είναι το μέσο, μπορεί αμέσως να νιώσει μια αίσθηση συμμετοχής. Μια αίσθηση κοινότητας. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οι άνθρωποι είχαν ανάγκη να νιώσουν ότι δεν είναι μόνοι τους σε αυτούς τους πολυτάραχους χρόνους. Ο κύκλος έκλεισε όταν άρχισαν να ανακαλύπτουν για ακόμα μια φορά τη μουσική Lo-Fi και να βρίσκουν τις ανάλογες κοινότητές τους στο διαδίκτυο.
Συμπερασματικά
Η αυστηρή κριτική της Lo-Fi μουσικής για την ατελή ποιότητά της θα ήταν άδικη, αφού κάτι τέτοιο δεν σημαίνει ότι είναι επιφανειακή. Κάτω από όλο αυτό το θόρυβο και την παραμόρφωση του ήχου στο παρασκήνιο, τα αργά jams που παράγονται ως τελικό αποτέλεσμα, τραγουδούν την ανάγκη των ανθρώπων για καταφύγιο σε αυτή τη χαοτική σύγχρονη κοινωνία. Δεν πρόκειται μόνο για χαλάρωση ή μελέτη.
Πρόκειται για ένα μουσικό ταξίδι δημιουργικότητας από όλο τον κόσμο που συνδέει διαφορετικές ψυχές, ενώ παράλληλα προτρέπει τους ακροατές να σταματήσουν για μια στιγμή και να δώσουν προσοχή στον κόσμο γύρω τους. Τελικά, καθώς η τεχνολογία γίνεται ακόμα πιο προηγμένη και προσιτή, είναι βέβαιο ότι η Lo-Fi μουσική ως είδος θα συνεχίσει να εξελίσσεται με νέους και εκπληκτικούς τρόπους, διατηρώντας παράλληλα τις vintage και ψυχαγωγικές της ρίζες.
Γρήγορη τελική σημείωση. Αν, κατά τύχη, μετά την ανάγνωση αυτού του άρθρου, νομίζετε ότι έχετε βρει την τέλεια μουσική υπόκρουση για το δικό σας κανάλι streaming που σκέφτεστε να ξεκινήσετε, αλλά εξακολουθείτε να αγωνίζεστε να βρείτε ένα stream deck, μια πηγή φωτισμού ή ακόμα και μερικά ηχομονωτικά πάνελ; Μην ψάχνετε άλλο, έχουμε μερικές εξαιρετικές κριτικές εξοπλισμού για εσάς!
