Αν είστε σαν κι εμένα, έχετε ένα πολύ μεγάλο backlog από παιχνίδια τα οποία έχετε αγοράσει αλλά δεν έχετε ακουμπήσει ποτέ. Πάνω σε αυτό το concept βασίζεται και το The Vault εξάλλου. Μέχρι πρόσφατα, αγνοούσα εντελώς την ύπαρξη του Persona franchise. Ήξερα όμως πως τα games της ATLUS έχουν ένα πολύ ισχυρό κοινό και αποτελούν σε μεγάλο βαθμό cult classics. Έχοντας πλέον περάσει περισσότερες ώρες με το Persona 4 Golden από όσες θέλω να παραδεχτώ, καταλαβαίνω το γιατί.
Μέσα στον τελευταίο χρόνο που περάσαμε κλεισμένοι στο σπίτι, παίξαμε πάρα πολλά games. Κάποια από αυτά, όπως το Prey, μας προσέφεραν μοναδικές εμπειρίες, ενώ άλλα, όπως το BioShock Infinite μας αφηγήθηκαν αξέχαστες ιστορίες. Όλα μας βοήθησαν να επιβιώσουμε- το καθένα με τον δικό του τρόπο. Κανένα όμως δεν μας έδωσε αυτό που πραγματικά ψάχναμε. Το Sea of Solitude έβαλε στο τραπέζι το θέμα της μοναξιάς και το Outriders μας βοήθησε να μείνουμε σε επαφή με τους φίλους μας. Αλλά κανένα από αυτά δε μας έκανε να νιώσουμε άνετα. Το Persona 4 Golden όμως είναι το αγαπημένο σου comfort food, σε gaming μορφή. Σου προσφέρει ένα φαινομενικά safe περιβάλλον, μέσα στο πλαίσιο μιας πολύ περίεργης περίπετειας. Είναι σαν να πηγαίνεις διακοπές στην πόλη όπου πέρασες την εφηβική σου ηλικία. Είναι ένα γνώριμο συναίσθημα με περιτύλιγμα μιας φρέσκιας περιπέτειας. Hear me out:
Διακοπές στην Inaba
Το story του Persona 4 Golden ξεκινάει σαν μια φαινομενικά απλή ιστορία. Μεταφερόμαστε πίσω στην τρυφερή εφηβική ηλικία των 16. Οι δικοί σου σε στέλνουν να μείνεις για έναν χρόνο με τον θείο σου, Dojima, και την μικρή του κόρη, Nanako, στην επαρχιακή πόλη Inaba. Η πρώτη νύχτα σου στην Inaba αποδεικνύεται σημαδιακή όμως, καθώς μέσα από ένα περίεργο όνειρο, ξυπνάς μια άλλη εκδοχή του εαυτού σου και αποκτάς το Persona σου. Τα Personas προφανώς παίζουν καταλυτικό ρόλο στην ιστορία.
Η πρώτη πρόκληση που καλείσαι να αντιμετωπίσεις είναι το πως να ενταχθείς στην μικρή κοινωνία, αφού είσαι πρακτικά “ξένος” στην Inaba. Ευτυχώς αυτό λύνεται εύκολα, μιας και κάνεις εύκολα φίλους στο σχολείο, αλλά we’ll get to that later. Μέσα από την νέα σου παρέα μαθαίνεις για έναν τοπικό μύθο, σύμφωνα με τον οποίο τις βροχερές νύχτες, στην τηλεόραση εμφανίζεται μια μυστηριώδης φιγούρα. Επιβεβαιώνεις το μύθο και προσπαθώντας να τεστάρεις αν αυτό που βλέπεις στην τηλεόραση είναι αληθινό, ανακαλύπτεις πως μπορείς να περάσεις το χέρι σου μέσα σε αυτήν.
Μέσα στην τηλεόραση
Ενώ αφηγείσαι το περιστατικό με την τηλεόραση στους νέους σου φίλους, εννοείται πως δεν σε πιστεύουν. Για να τους το αποδείξεις, μπαίνετε όλοι μαζί σε μια μεγάλη τηλεόραση στο τοπικό mall. Μέσα στην τηλεόραση ανακαλύπτετε πως υπάρχει ένας ολόκληρος κόσμος, πολύ διαφορετικός από τον κανονικό. Εκεί, γνωρίζετε μια περίεργη αρκούδα, τον Teddie, ο οποίος σας ξεναγεί και σας αφηγείται πως οι συνθήκες εκεί είναι λίγο περίεργες τώρα τελευταία. Πολλά άτομα πηγαινοέρχονται στον κόσμο της τηλεόρασης, αλλά ο Teddie δεν γνωρίζει γιατί.
Μέσα στην τηλεόραση, οι φίλοι σου έρχονται κι αυτοί αντιμέτωποι με το κομμάτι του εαυτού τους που αρνούνται να δεχτούν. Αντιμετωπίζοντας την σκοτεινή πλευρά της ψυχής τους, ξεκλειδώνουν κι αυτοί τα δικά τους Personas. Τα Personas ουσιαστικά είναι οι δυνάμεις που σε βοηθούν να πολεμάς τους εχθρούς που βρίσκεις μπροστά σου μέσα στην τηλεόραση. Υποτίθεται πως το Persona σου είναι μια προέκταση του εαυτού σου. Ή κάτι τέτοιο.
Οι μυστηριώδεις δολοφονίες
Την ίδια στιγμή στην Inaba έχει αρχίσει ένα σερί εξαφανίσεων, με τα άτομα που εξαφανίζονται να καταλήγουν νεκρά μετά από λίγο. Είναι ξεκάθαρο πως κάποιος serial killer υπάρχει στην Inaba. Σύντομα όμως, αρχίζουν να εξαφανίζονται άτομα από το σχολείο σας καθώς και φίλοι σας, οπότε αποφασίζετε με την παρέα σου να αρχίσετε να ερευνάτε το μυστήριο. Ανακαλύπτετε πως η φιγούρα που εμφανίζεται το βράδυ στην τηλεόραση προμηνύει ποιος είναι ο επόμενος που θα εξαφανιστεί. Όταν το θύμα εξαφανιστεί, η εικόνα στην τηλεόραση γίνεται πιο καθαρή και εμφανίζεται η σκοτεινή πλευρά του, αποκαλύπτωντας τις βαθύτερές του επιθυμίες.
Η παρέα δεν αργεί να ενώσει τις τελίτσες και να καταλάβει ότι ο κόσμος μέσα στην τηλεόραση και οι δολοφονίες συνδέονται. Αναγνωρίζοντας πως η αστυνομία ποτέ δεν θα πίστευε ένα τέτοιο σενάριο, αποφασίζετε να σχηματίσετε το δικό σας Scooby Gang και να πάρετε την κατάσταση στα χέρια σας. Στην αρχή, πηγαίνετε “ψαχτά”, με οδηγό το “βλέπωντας και κάνωντας”. Σταδιακά όμως όλα παίρνουν τον δρόμο τους, καθώς βρίσκετε πολύτιμους συμμάχους στην πορεία των ερευνών σας. Ουσιαστικά όμως, προσπαθείτε να πιάσετε έναν serial killer μπαίνοντας μέσα σε μια τηλεόραση και παίζοντας ξύλο με τα Personas σας. How cool is that.
Η γοητεία του Persona 4 Golden
Η ιστορία είναι σίγουρα το πιο δυνατό χαρτί του Persona 4 Golden. Είναι αυτό που θα σε τραβήξει στο game αρχικά, αλλά όλα τα υπόλοιπα στοιχεία είναι που θα σε κάνουν να κολλήσεις. Το Persona 4 Golden είναι ένα πλήρες πακέτο, χωρίς αμφιβολία. Ίσως να μην ευχαριστήσει αυτούς που αναζητούν top-tier γραφικά, αλλά μην ξεχνάμε πως πρόκειται για ένα game του 2008, το οποίο επανακυκλοφόρησε ενισχυμένο το 2012 για το PS Vita. Ό,τι του λείπει σε γραφική παρουσίαση όμως, αυτό το game το έχει σε vibes. Το Persona 4 Golden ξεχειλίζει σε χαρακτήρα και στυλ.
Η μικρή πόλη της Inaba
Μετακομίζοντας στην επαρχειακή Inaba, ο πρωταγωνιστής μας δεν φαίνεται και πολύ ενθουσιασμένος. Τα πράγματα εκεί είναι ακριβώς όπως τα εξηγεί ο Yosuke στις πρώτες ώρες του παιχνιδιού. Τίποτα συνταρακτικό δεν συμβαίνει στην Inaba. Υπάρχουν λίγα πράγματα να κάνεις και λίγα μέρη να δεις. Οι κάτοικοι είναι λίγοι και δεν έχεις πολλές επιλογές στις παρέες σου. Γενικά, έχει ό,τι προβλήματα έχει συνήθως μια μικρή, κλειστή, επαρχειακή κοινωνία. Είναι μια ακριβέστατη απεικόνιση μιας μικρής πόλης. Οι άνθρωποι ή θα είναι πολύ καλοί και θα σε βάζουν πάνω από τον εαυτό τους, ή θα είναι χαιρέκακοι κουτσομπόληδες. Όσοι έχετε μεγαλώσει σε επαρχειακή πόλη, θα νιώσετε σαν στο σπίτι σας.
Από την άλλη, αυτή η δόση πραγματικότητας στο περιτύλιγμα ενός light-hearted game είναι η μισή μαγεία. Οι χαρακτήρες του παιχνιδιού αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα που αντιμετωπίζαμε κι εμείς στην ηλικία τους. (Εντάξει, ίσως εκτός από τους serial killers).
Για ένα ολόκληρο σχολικό έτος
Η ζωή κυλά αργά και βασανιστικά στην Inaba, ειδικά όταν έχεις σχολείο. Το Persona 4 Golden λαμβάνει χώρα μέσα σε ένα ολόκληρο σχολικό έτος. Κι όταν λέω ολόκληρο, εννοώ 12 γεμάτους μήνες, δίχως να παρελείψει κάτι. Κάθε πρωί πηγαίνεις σχολείο, καμιά φορά οι καθηγητές σε ρωτάνε άκυρα πράγματα για να δουν αν προσέχεις και γράφεις διαγωνίσματα στο τέλος κάθε τετραμήνου. Συμμετέχεις στις σχολικές αθλητικές ομάδες και στην ομάδα θεάτρου. Σχεδιάζεις σχολικές εκδηλώσεις και εξορμήσεις με τους φίλους σου. Αν χρειάζεσαι έξτρα χαρτζιλίκι, μπορείς ακόμα και να βρεις κάποια δουλειά για να κάνεις μετά το σχολείο. Όταν έχεις ελεύθερο χρόνο κάνεις βόλτες με το σκούτερ σου ή πηγαίνεις σινεμά. Το καλοκαίρι πηγαίνετε στην παραλία με την παρέα και τον χειμώνα σε χιονοδρομικό.
Καταλαβαίνω πως όλο αυτό μπορεί να ακούγεται λίγο cringy, αλλά είμαι σίγουρος πως αυτό είναι σκόπιμο. Το Persona 4 Golden είναι φτιαγμένο με μεγάλη προσοχή και φροντίδα και αυτό είναι εμφανέστατο όπου κι αν κοιτάξεις. Οι teenagers είναι πολύ cringy μερικές φορές, και αυτός είναι ο λόγος που το συγκεκριμένο game δεν μπορεί να ξεφύγει από αυτό το συναίσθημα. Αλλά δεν έχει και μεγάλη σημασία. Το Persona 4 Golden προσπαθεί να είναι ένα παράθυρο σε μια άλλη, πιο ξέγνοιαστη εποχή. Και, goddamn, that’s exactly what it is.
Οι χαρακτήρες
To Persona 4 Golden έχει ένα πολύχρωμο cast και όλοι οι χαρακτήρες έχουν ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον backstory. Ο Yosuke δεν είχε ποτέ αληθινούς φίλους και το main arc του είναι ότι καταφέρνει και γίνεται ο κολλητός του πρωταγωνιστή. H Yukiko δεν θέλει να κληρονομήσει το ξενοδοχείο των γονιών της, αλλά θέλει να προσπαθήσει να σταθεί μόνη στα πόδια της. Ο Dojima δεν έχει ξεπεράσει ακόμα τον θάνατο της συζύγου του, ενώ, ταυτόχρονα, δυσκολεύεται να είναι καλός πατέρας μόνος του. Η Rise είναι ένα διάσημο idol (τραγουδίστρια ξέρω ‘γω) αλλά νιώθει πως αυτό που δείχνει επί σκηνής δεν είναι ο πραγματικός της εαυτός.
Και όλοι έχουν ένα τέτοιο backstory, το οποίο, λόγω της ημερολογιακής φύσης του Persona 4 Golden, νιώθεις πως όντως “βιώνεις”. Εννοείται πως υπάρχουν και χαρακτήρες που δε θα συμπαθήσεις ή με τους οποίους δεν θα ασχοληθείς καν. Κάθε χαρακτήρας έχει μια ιστορία να σου αφηγηθεί πάντως, όσο ασήμαντη κι αν νομίζεις πως είναι. Κι ευτυχώς δηλαδή, γιατί πρόκειται για ένα RPG των 70 ωρών περίπου, όπου οι καλογραμμένοι χαρακτήρες είναι κλειδί.
Ταυτόχρονα, οι gameplay μηχανισμοί σου δίνουν έναυσμα να ασχοληθείς με τους side characters, καθώς κάθε φρά που περνάς χρόνο με κάποιον χαρακτήρα, λαμβάνουν κάποιο bonus στην μάχη, ή απλά κάνεις level up το Arcana τους. Το σύστημα Social Link (Confidants στο Persona 5) είναι βασικός πυλώνας του gameplay για το Persona 4 Golden. Πολλά είναι τα games που το προσπάθησαν (πιο πρόσφατα το Scarlet Nexus), αλλά κανένα δεν το κάνει όσο πετυχημένα όσο η Atlus.
Η μουσική
Μπορεί η γραφική παρουσίαση να μοιάζει λίγο dated πλέον, ειδικά αν το συγκρίνουμε με το οπτικό αριστούργημα που είναι το Persona 5, αλλά δεν ισχύει το ίδιο και για την ηχητική επένδυση. Το soundtrack του Persona 4 είναι από τις πιο εμβληματικές μουσικές συνθέσεις στο gaming. Η Golden έκδοση ανεβάζει τον συνολικό αριθμό των διαθέσιμων κομματιών στα 70+. Παραμένουν λίγα, για ένα game που υποτίθεται πως κρατάει τόσες ώρες, αλλά καταφέρνουν να σου περάσουν το “οικείο αίσθημα”. Υπάρχουν διαφορετικά themes για κάθε dungeon, τα οποία ταιριάζουν με την θεματολογία. Τα themes της πόλης όμως είναι ίδια. Ίσως αυτό έχει σκοπό να δείξει ότι όλα μένουν ίδια στην Inaba. Just a thought.
Το gameplay
Ενώ το Persona 4 Golden τα πηγαίνει εξαίσια στοςυ περισσότερους τομείς, δεν έχει και πολλά να κάνεις όσον αφορά το gameplay. Ο κόσμος δεν αφήνει πολλά περιθώρια για εξερεύνηση, ας μην ξεχνάμε, πρόκειται για game σχεδιασμένο για το PS2. Το gameplay θα είναι για πολλούς αδιάφορο στον μεγαλύτερο βαθμό, αλλά δεν είναι κάτι που συναντάς κάθε μέρα. Από την άποψη αυτή, έχει μια κάποια ιδιαιτερότητα.
Ο χρόνος είναι κλειδί
Μπορεί να έχεις πολλά πράγματα να κάνεις εντός του game, αλλά όπως και στην πραγματική ζωή, ο χρόνος σου δεν είναι απεριόριστος. Οι μέρες περνάνε γρήγορα και πρέπει να επιλέγες στρατηγικά τις δραστηριότητες στις οποίες συμμετέχεις και με ποιον περνάς τον χρόνο σου. Αναπόφευκτά, δύσκολα θα έχεις χρόνο για όλους και για όλα, αλλά αυτό είναι που σε κάνει να ξαναπαίξεις το game από την αρχή. Μπορείς να αφιερώσεις τον χρόνο σου στο να περνάς καλά με τους φίλους σου και να ανεβάζεις τα Social Link σου. Ή μπορείς να προπονείσαι μέσα στην τηλεόραση ώστε να γίνεις πιο δυνατός. Ή μπορείς να διαβάζεις ώστε να τα πηγαίνεις καλύτερα στα διαγωνίσματα. Μπορείς επίσης να βρεις μια part-time δουλειά και να κάνεις παρέα με τους συναδέλφους σου. Ο χρόνος είναι δικός σου κι εσύ επιλέγεις που θα τον αφιερώσεις.
Βέβαια, υπάρχουν και κάποια πράγματα τα οποία πρέπει να κάνεις. Όταν ανακαλύπτεις πως οι δολοφονίες και ο μυστικός κόσμος συυνδέονται, έχεις συγκεκριμένο χρονικό περιθώριο για να σώσεις όσους βρίσκονται εγκλωβισμένοι μέσα στην τηλεόραση. Αν δεν τα καταφέρεις, εκείνοι θα καταλήξουν νεκροί κι εσύ σε ένα Game Over screen.
Το combat είναι λίγο meh
Το μεγαλύτερο μέρος του combat γίνεται εντός της τηλεόρασης. Εκεί, εσύ και 3 ακόμη φίλοι σου εξερευνάτε procedurally generated dungeons ώσπου να φτάσετε στην κορυφή καθενος από αυτά. Tα dungeons αυτά, αν και δημιουργούνται αλγοριθμικά, καταφέρνουν να είναι υπερβολικά επαναλαμβανόμενα. Μπορεί να είναι όμορφα οπτικά και η μουσική να είναι φοβερή, αλλά σε μεγάλο βαθμό είναι κάθε φορά το ίδιο πράγμα.
Το combat είναι turn-based. Δεν είναι όσο άσχημο όσο ακούγεται εξ αρχής. Έχει αρκετό βάθος αν θες να γίνεις master στα Pokemon χωρίς να παίζεις Pokemon, αλλά επειδή δεν έχει την φαντασμαγορικότητα του Persona 5 ή το καφριλίκι του Yakuza: Like a Dragon, παλιώνει πολύ γρήγορα. Τουλάχιστον δεν χρειάζεται να grindάρεις όσο στο Dragon Quest.
Personas, όπως λέμε Pokemon
Ο μηχανισμός των Persona είναι πολύ ενδιαφέρον πάντως. Κάθε χαρακτήρας έχει ένα δικό του Persona, το οποίο έρχεται με συγεκριμένες ειδικές ικανότητες. Έτσι ο κάθε χαρακτήρας έχει την δική του θέση στην ομάδα σου. Ο πρωταγωνιστής από την άλλη έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιεί πολλά Personas, και να τα εναλλάσσει κατά την διάρκεια της μάχης. Με τον τρόπο αυτό, μπορείς να προσαρμόσεις τις ικανότητες της ομάδας σου ανάλογα με τον εχθρό που αντιμετωπίζεις.
Κάθε Persona αντιπροσωπεύεται από μια κάρτα ταρώ. Μπορείς να δημιουργήσεις δυνατότερα Personas ενώνοντας δύο πιο αδύναμα. Κάθε Persona υπάγεται σε ένα Arcana, έναν τύπο (nature) στην ουσία. Τα Arcanas συνδέονται με τους χαρακτήρες, κι έτσι όσο πιο κοντά είσαι σε κάθε χαρακτήρα (μέσω Social Links), τόσο πιο δυνατά θα είναι τα Persona του αντίστοιχου Arcana που δημιουργείς. Μπορείς ακόμα και να συγκεντρώσεις όλα τα Personas στο Compendium σου (ένα είδος Pokedex).
Το combat είναι σε δεύτερη μοίρα
Αν έχεις όρεξη να ασχοληθείς, υπάρχουν περιθώρια να εμβαθύνεις αρκετά στο gameplay. Αυτό όμως δεν πάει να πει πως το gameplay δεν βρίσκεται στο πίσω κάθισμα. Θα περάσεις το μεγαλύτερο μέρος του παιχνιδιού σου βλέπωντας cut-scenes. Όσο είσαι εκτός της τηλεόρασης το Persona 4 Golden μοιάζει περισσότερο με ένα interactive visual novel. Υπάρχουν μεγάλα chunks από dungeon crawling ανάμεσα σε ακόμα μεγαλύτερα chunks ιστορίας. Αυτό δεν είναι πρόβλημα, καθώς μπορείς να “μοιράσεις” το dungeon crawling ανάλογα με το πως διαχειρίζεσαι τον χρόνο σου. Ανάλογα με το αν παίζεις για να δεις το story να εκτυλίσσεται ή επειδή σου αρέσει το combat, μπορεί να αργήσεις να φτάσεις στα “καλά κομμάτια”.
Το πραγματικό gameplay βρίσκεται αλλού
Αν βγάλουμε το combat από την μέση όμως, υπάρχουν πολλά πράγματα να κάνεις. Σε κάθε σημείο του story έχεις επιλογές, οι οποίες μπορεί να μην αλλάζουν σε μεγάλο βαθμό την πλοκή, αλλά μπορούν να σε οδηγήσουν σε διαφορετικά endings. Η σχέση σου με τους χαρακτήρες ή ακόμα και τα character stats σου, επηρεάζουν τις δραστηριότητες που σου είναι διαθέσιμες. Αν η πλοκή είναι το δόλωμα, τα character interactions είναι το αγκίστρι που θα σε πιάσει. Τα RPG mechanics είναι πολύ καλοδουλεμένα και σίγουρα αποτέλεσαν “πάτημα” για πολλούς διαδόχους στο είδος.
Στην Golden έκδοση, σχεδόν όλα τα dialogue lines είναι πλήρως voiced, σε Αγγλικά και Ιαπωνικά, εκτός του πρωταγωνιστή προφανώς. Οι voice actors κάνουν φοβερή δουλειά στο να φέρουν στην ζωή τους χαρακτήρες, ώστε σπάνια θα χρειαστεί να πατήσεις skip. Το Persona 4 Golden περιλαμβάνει extra content σε σχέση με την base έκδοση, με παραπάνω χαρακτήρες, ένα πρόσθετο dungeon και μερικά επιπλέον events. Τα side stories είναι όσο καλά, αν όχι καλύτερα, από το main story.
Αξίζει να το παίξεις το Persona 4 Golden;
Το πόσο καλό είναι κάποιο game δεν σταθμίζεται από το πόσο φαντασμαγορικά είναι τα γραφικά του ή πόσο over-the-top gameplay προσφέρει. Μέσα σε μερικά χρόνια θα βγει κάποιο άλλο που θα τα κάνει όλα αυτά καλύτερα. Για να σου μείνει κάποιο game αξέχαστο, πρέπει να σε κάνει να νιώσεις κάπως. Και αυτό ακριβώς καταφέρνει το Persona 4 Golden. Σε κάνει να νιώθεις άνετα. Σε μεταφέρει σε έναν φανταστικό κόσμο, ο οποίος παντρεύει τον ρεαλισμό μιας μικρής κωμόπλης με την εφηβική φαντασία.
Μέσα σε τόσα απανωτά lockdowns, το μόνο που χρειαζόμασταν ήταν να μεταφερθούμε σε έναν κόσμο όπου όλα είναι λίγο καλύτερα. Και αυτός ακριβώς ο κόσμος είναι η Inaba. Το Persona 4 Golden θα σε χτυπήσει σαν ένα τσουνάμι νοσταλγίας. Θα νιώθεις πως κάπου τα έχεις ξανανιώσει όλα αυτά. Σίγουρα θα ταυτιστείς με κάποιον χαρακτήρα, όποιος κι αν είναι αυτός. Κάθε χαρακτήρας έχει και τα δικά του προβλήματα. Κάποια είναι πιο σημαντικά, άλλα φαίνονται πιο σημαντικά από ότι είναι. Ο καθένας έχει τα δικά του βουνά ν’ ανέβει, και μέσα σε μια βαθιά υγειονομική και ψυχολογική κρίση, το να ασχολείσαι με τα προβλήματα μερικών έφηβων είναι πιο εύκολο από το να αντιμετωπίζεις τα δικά σου.
Αν το Persona 4 Golden ήταν φαγητό, θα ήταν εκείνο το κουτάκι με τα μπισκότα που κρατάς καλά κρυμμένο, ώστε να μην το δει ποτέ κανείς. Εκείνο το κουτάκι που το προσέχεις σαν τα μάτια σου και το επισκέπτεσαι πάντα σε στιγμές ανάγκης. Είναι πολύτιμο, και είναι κάτι που όλοι θα έπρεπε να βιώσουν.